Članovi 40-42 Zakona o porezu na dohodak građana (“Sl. glasnik RS” br. 24/2001, … i 5/2020 uskl. din. izn) se odnose na preduzetnike paušalce.
Zakon o porezu na dohodak građana preuzmi ovde.
U nastavku dajemo izvod iz Zakona o porezu na dohodak građana tj. članove 40-42 Zakona:
Članovi 40-42 Zakona
Paušalno oporezivanje
Član 40
Obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti upisan u registar kod nadležnog organa, odnosno organizacije ima pravo da podnese zahtev da porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na paušalno utvrđen prihod (u daljem tekstu: paušalno oporezivanje).
Pravo na paušalno oporezivanje ne može se priznati obvezniku iz stava 1. ovog člana:
1) koji obavlja delatnost iz oblasti reklamiranja i istraživanja tržišta;
2) koji obavlja delatnost iz oblasti: trgovine na veliko i trgovine na malo, hotela i restorana, finansijskog posredovanja i aktivnosti u vezi s nekretninama;
3) u čiju delatnost ulažu i druga lica;
4) čiji je ukupan promet u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji je planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti – veći od 6.000.000 dinara;
5) koji je evidentiran kao obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost.
Izuzetno od odredbe stava 2. tačka 2) ovog člana, obvezniku koji trgovinsku ili ugostiteljsku delatnost obavlja u kiosku, prikolici ili sličnom montažnom ili pokretnom objektu može se, na njegov zahtev, odobriti da porez plaća na paušalno utvrđen prihod.
Pravo na paušalno oporezivanje saglasno st. 1. do 3. ovog člana može da ostvari obveznik koji vrši proizvodnju i prodaju isključivo sopstvenih proizvoda u okviru obavljanja delatnosti.
U ukupni promet obveznika u smislu stava 2. tačka 4) ovog člana ne uračunava se prihod koji se oporezuje saglasno članu 85. stav 1. tačka 17) ovog zakona.
Delatnosti iz st. 2. i 3. ovog člana opredeljuju se u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti.
Član 41
Ako su ispunjeni uslovi iz člana 40. ovog zakona, preduzetnici paušalci se, radi utvrđivanja visine paušalnog prihoda kao osnovice poreza na prihode od samostalne delatnosti, razvrstavaju u grupe i to tako da jednu grupu čine svi preduzetnici paušalci koji obavljaju istu pretežnu delatnost.
Pretežna delatnost iz stava 1. ovog člana je delatnost koja je kao takva registrovana u registru privrednih subjekata, odnosno delatnost od čijeg obavljanja je u poreskom periodu preduzetnik paušalac ostvario viši iznos prihoda u odnosu na onu koju je registrovao kao pretežnu delatnost.
Polazna osnovica za utvrđivanje visine paušalnog prihoda po grupama određuje se u odnosu na prosečnu mesečnu zaradu po zaposlenom ostvarenu u Republici, gradu, opštini, odnosno gradskoj opštini, prema objavljenim podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike za poslednjih 12 meseci (u daljem tekstu: prosečna mesečna zarada), koja se pomnoži sa brojem zaposlenih u Republici, gradu, opštini, odnosno gradskoj opštini i sa koeficijentom delatnosti, a zatim podeli sa brojem stanovnika u Republici, gradu, opštini, odnosno gradskoj opštini.
Polazna osnovica iz stava 3. ovog člana umanjuje se, odnosno povećava primenom sledećih elemenata:
1) registrovano sedište preduzetnika;
2) vremenski period koji je protekao od registracije preduzetnika;
3) starost obveznika i njegova radna sposobnost;
4) ostale okolnosti koje utiču na ostvarivanje dobiti.
Vlada uređuje bliže uslove, kriterijume i elemente za paušalno oporezivanje.
Član 42
Zahtev za paušalno oporezivanje može se podneti nadležnom poreskom organu do 31. oktobra tekuće godine za narednu godinu, odnosno u roku od 15 dana od dana prijema akta nadležnog poreskog organa kojim se potvrđuje brisanje iz evidencije za porez na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave.
Lice koje započne obavljanje delatnosti, zahtev za paušalno oporezivanje podnosi isključivo u momentu registracije nadležnoj organizaciji koja vodi registar privrednih subjekata, koja će taj zahtev proslediti Poreskoj upravi.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, lica koja se ne registruju kod organizacije koja vodi registar privrednih subjekata, zahtev za paušalno oporezivanje podnose Poreskoj upravi u roku od pet dana od dana registracije, u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave.
Obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti kome je utvrđeno pravo na paušalno oporezivanje, ovaj način oporezivanja koristi dok se ne utvrdi da su prestali razlozi za paušalno oporezivanje, odnosno da izmenjeni uslovi isključuju pravo na paušalno oporezivanje.
U slučaju iz stava 4. ovog člana, nadležni poreski organ će rešenjem naložiti obvezniku iz stava 4. ovog člana vođenje poslovnih knjiga od polovine tekuće godine ili od početka naredne godine.
Preduzetnik paušalac kome prestaje pravo na paušalno oporezivanje po osnovu iz člana 40. stav 2. tačka 5) ovog zakona, dužan je da vodi poslovne knjige najkasnije od dana kada postane obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, bez utvrđivanja obaveze vođenja poslovnih knjiga rešenjem nadležnog poreskog organa.
Članovi 40-42 Zakona o porezu na dohodak građana i drugi uslovi za paušal
Ukratko, za ostanak ili ulazak u paušal potrebno je:
– da prođete test samostalnosti,
– ispunite uslove iz članova 40-42 Zakona o porezu na dohodak građana,
– niste u sistemu PDV-a tj. ne pređete limit od 8.000.000,00 dinara u poslednjih 365 dana (vidi član 38-38a Zakona o PDV-u),
– odaberete pravu šifru delatnosti, odnosno ostvarujete prihod pretežno po delatnosti koja se nalazi na spisku delatnosti za paušalce (vidi Prilog 1 na kraju Uredbe).